Hoe technical debt maatwerk software ontwikkeling vertraagt (en hoe dit te voorkomen)

Technical debt ontstaat wanneer ontwikkelaars kiezen voor een snelle oplossing om deadlines te halen, waardoor later extra werk nodig is om de software alsnog goed te onderhouden of verbeteren. De term technical debt werd voor het eerst gebruikt door Ward Cunningham, die technische schuld vergeleek met een lening: je bespaart nu tijd, maar moet later terugbetalen mét rente. Het kan bewust ontstaan door bijvoorbeeld tijdsdruk, maar ook onbewust door een gebrek aan kennis of ervaring.

Volgens onderzoek van McKinsey besteden ontwikkelaars gemiddeld tussen de 20% en 40% van hun werktijd aan het oplossen van problemen die veroorzaakt worden door technical debt. Dit betekent aanzienlijk minder tijd voor innovatie, nieuwe functies en het verbeteren van software. Voor MKB-bedrijven, die vaak beperkte middelen hebben, kan technical debt extra pijnlijk uitpakken. Software wordt daardoor trager, minder betrouwbaar en duurder om te onderhouden.

Daarnaast leidt technical debt vaak tot een lagere gebruikerstevredenheid, omdat klanten worden geconfronteerd met bugs, trage systemen en minder betrouwbare software. Dit alles bij elkaar vormt een aanzienlijk zakelijk risico.

Bij maatwerk software ligt technical debt sneller op de loer. Projecten worden vaak ontwikkeld onder strakke deadlines en met beperkte budgetten. Hierdoor kiezen ontwikkelaars sneller voor kortetermijnoplossingen, die later complex of moeilijk te onderhouden blijken. Ook kan slechte communicatie of onvolledige documentatie ertoe leiden dat ontwikkelaars keuzes maken die later moeilijk te herstellen zijn.

Daarnaast spelen technische keuzes een grote rol. Zo kan technical debt ontstaan door verouderde of verkeerde keuzes in frameworks, zoals het blijven gebruiken van AngularJS, oudere versies van PHP of gedateerde React-versies. Ook snel gemaakte API-koppelingen zonder goede architectuur leiden vaak tot extra werk achteraf. Zelfs onvoldoende onderhoud van oplossingen op basis van Software as a Service draagt bij aan technical debt.

Een slecht doordachte structuur bij complexe web applicaties is eveneens een veelvoorkomende oorzaak, waardoor toekomstige aanpassingen meer tijd en geld kosten.

Technical debt kan op verschillende niveaus ontstaan. Een bekend voorbeeld van code-gerelateerde technical debt is het ontbreken van goede code-documentatie en het gebruik van verouderde legacy-code zonder refactoring. Wanneer bijvoorbeeld versiebeheer (met tools zoals Git) ontbreekt, ontstaat vaak onoverzichtelijke en slecht onderhoudbare code.

Op framework-niveau komt het regelmatig voor dat bedrijven blijven hangen in oudere versies van populaire frameworks zoals React, Angular, Laravel of Symfony. De overstap naar nieuwere versies wordt steeds ingewikkelder en duurder.

Tot slot is infrastructuur-gerelateerde schuld ook een serieus probleem. Zonder Continuous Integration en Continuous Deployment (CI/CD pipelines) wordt software-ontwikkeling inefficiënt en foutgevoelig. Ook een slecht beheerde cloud-infrastructuur (zoals AWS, Azure of Google Cloud) kan technical debt sterk verhogen.

Om technical debt effectief te voorkomen, is het belangrijk om vanaf het begin actief maatregelen te nemen. Zorg voor een goede communicatie en afstemming tussen opdrachtgever en ontwikkelaar. Code reviews en refactoring moeten regelmatig plaatsvinden om schuld vroegtijdig te herkennen en te verminderen.

Het hanteren van duidelijke documentatie en code-conventies maakt het eenvoudiger voor ontwikkelaars om consistent te werken en voorkomt misverstanden. Daarnaast is het cruciaal om realistische planningen en deadlines te stellen, waarbij technische haalbaarheid altijd voorop staat. Door regelmatig updates en onderhoud uit te voeren aan frameworks en infrastructuur voorkom je bovendien dat technical debt zich opstapelt.

Door technical debt actief te voorkomen en te beheren profiteer je als bedrijf direct van lagere onderhoudskosten en snellere doorontwikkeling. Dit verhoogt niet alleen de schaalbaarheid van web applicaties en API-koppelingen, maar verbetert ook de betrouwbaarheid en stabiliteit van je software. Uiteindelijk resulteert dit in tevredener klanten en gebruikers, omdat software sneller, stabieler en betrouwbaarder functioneert.

Actief omgaan met technical debt levert dus direct voordeel op voor je bedrijfsvoering én versterkt je concurrentiepositie.

Heb je vragen over technical debt, of wil je weten hoe je het beste kunt omgaan met technische uitdagingen in jouw maatwerk software? Neem vrijblijvend contact op met een van onze ervaren ontwikkelaars. We adviseren je graag persoonlijk en professioneel over een passende oplossing voor jouw situatie.